Tlenek węgla/czad/
jest gazem, który powstaje w wyniku niepełnego spalania między innymi
węgla, drewna, gazu oraz oleju opałowego. Posiada także
właściwości wybuchowe, a w powietrzu pali się niebieskawym
płomieniem. Jest nieco lżejszy od powietrza, przez co łatwo się
rozprzestrzenia.
Jest tym groźniejszy,
że nie posiada smaku, zapachu, barwy. Ze względu na swoje właściwości oraz sposób działania na organizm
ludzki, tlenek węgla zwany jest również cichym,
zabójcą.
"NIE DLA CZADU" film edukacyjny - naciśnij tutaj
"NIE DLA CZADU" spot telewizyjny - naciśnij tutaj
"NIE DLA CZADU" plakat - naciśnij tutaj i tutaj
"NIE DLA CZADU" ulotka informacyjna - naciśnij tutaj
"NIE DLA CZADU" spot radiowy - naciśnij tutaj
Objawy
zatrucia uzależnione są od stężenia oraz czasu narażenia. Objawy te mogą być
czasami mylone z grypą lub zatruciem pokarmowym. Szczególnie narażeni na
niekorzystne skutki działania tlenku węgla są ludzie starsi, chorujący na serce
i z kłopotami w oddychaniu oraz dzieci i płody. Pierwsze oznaki zatrucia tlenkiem
węgla to osłabienie organizmu i bóle głowy, senność i zmęczenie. Przy wysokich
stężeniach utrata przytomności a w konsekwencji ryzyko wystąpienia
zgonu.
Tlenek
węgla do organizmu wchłania się w czasie, gdy oddychamy. Tak też zostaje
z niego wydalony, (kiedy udaję się w porę wynieść zatrutą osobę na
powietrze). Kiedy już jest w naszych płucach, wiążę się z hemoglobiną,
składnikiem naszej krwi,
biorącą czynny
udział w transporcie tlenu w naszym organizmie.
Jego właściwości łączenia się z hemoglobiną
są o około 200 - 300 razy większe niż tlenu. Dlatego też tlenek węgla
uniemożliwia tak zmienionej hemoglobinie przenoszenie tlenu w organizmie
człowieka co w konsekwencji prowadzi do niedotlenienia układu nerwowego i
naczyniowo-sercowego.
Źródłem czadu
mogą być wszelkiego rodzaju piece grzewcze, kominki, przenośne piecyki gazowe,
piece kaflowe a nawet kuchenki gazowe. Gdy powyższe urządzenia mają
zapewniony ciągły dopływ świeżego powietrza oraz dobre odprowadzenie spalin, to
ilość tlenku węgla potocznie zwanego czadem produkowana w trakcie ich pracy
jest na tyle mała, że nie zagraża zdrowiu i życiu domowników.Problem powstaje w sytuacji, gdy
urządzenie jest popsute lub rozregulowane, lub gdy dopływ świeżego powietrza do
budynku zostaje znacznie lub całkowicie ograniczony (np. zablokowany lub
nieszczelny przewód kominowy, pozatykane kratki wentylacyjne). W wyniku
niepełnego spalania w pomieszczeniach zaczyna się gromadzić tlenek węgla.
Przy niesprzyjających warunkach
atmosferycznych może powstać również tzw. "zjawisko ciągu
wstecznego". Spaliny zamiast wydobywać się przewodem kominowym na zewnątrz
budynku są z powrotem zasysane. Do podobnej sytuacji może dojść także w
przypadku zbyt szczelnych pomieszczeń. Mianowicie w okresie zimowym większość
użytkowników budynków uszczelnia okna, drzwi przed zimnem. W ten sposób
ogranicza się wymianę powietrza, a tym samym do spalania paliwa nie dostarcza się
odpowiedniej ilości tlenu.
Źródłem czadu
mogą być również samochody pozostające z włączonym silnikiem w garażu lub
grille użytkowane w zamkniętych pomieszczeniach.
W celu
uniknięcia sytuacji stwarzających zagrożenia zatruciem tlenku węgla należy przestrzegać następujących zasad.
- nie należy stosować do ogrzewania pomieszczeń, w
których stale przebywają ludzie gazowych przenośnych urządzeń
promiennikowych,
- nie należy ogrzewać pomieszczeń za pomocą kuchni
gazowych gdyż może to spowodować poważne zatrucia,
- w pomieszczeniach, których występuje spalanie
paliwa należy zapewnić skuteczną wentylację,
- nie należy zatykać kratek wentylacyjnych w drzwiach
do łazienki oraz od przewodów wentylacyjnych,
- wszelkie prace naprawcze, przeróbki, modernizacje i
prace konserwacyjne przy urządzeniach na paliwo stałe, ciekłe i gazowe
powinny wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje.
Aby uchronić
się przed zaczadzeniem należy
co najmniej raz w roku dokonać przeglądu stanu technicznego urządzeń
grzewczych i przewodów dymowych zwracając szczególną uwagę czy: przewód
kominowy nie jest zatkany, nie występują uszkodzenia zewnętrznej obudowy
komina.
Ponadto w pomieszczeniach, w
których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego należy
usuwać zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych: co najmniej 4 razy
w roku od palenisk opalanych paliwem stałym, co najmniej 2 razy w roku od
palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym. Natomiast zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych
należy usuwać co najmniej raz w roku. Przestrzeganie powyższych zaleceń pozwoli
na uniknięcie niepożądanych sytuacji w naszych mieszkaniach.
Rozwiązaniem,
które może uchronić nas przed zaczadzeniem, są czujki przeciwpożarowe reagujące
na tlenek węgla, które powinny zostać zamontowane w miejscach gdzie może
pojawić się tlenek węgla. Czujka po wykryciu gazu bardzo szybko reaguje
i informuje nas o tym dźwiękiem. Posiada ona własne bateryjne zasilanie
.Czujki najłatwiej można dostać w sklepach, które oferują systemy
przeciwalarmowe. Instalacja takiej czujki jest dość prosta i można ja wykonać
na własną rękę.