Osuwiska

Zalecenia dla ludności zamieszkałej na terenach osuwiskowych lub zagrożonych ruchami masowymi.

Na etapie planowania do budowy na terenach karpackich należy sprawdzić lokalizację działki w odniesieniu do osuwisk i terenów zagrożonych. Informacje te są dostępne na mapach osuwisk i terenów zagrożonych będących w posiadaniu właściwego Starostwa Powiatowego i/lub gminy.Jeśli takiej mapy władze lokalne nie posiadają powinny zwrócić się o informacje do Państwowego Instytutu Geologicznego, który jest głównym wykonawcą takich map. Przed podjęciem robót budowlanych należy przeprowadzić wywiad ze starszymi mieszkańcami, czy wcześniej nie występowały tam osunięcia gruntu.

Informację uzyskaną z mapy osuwisk i terenów zagrożonych należy skonfrontować z zapisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w celu stwierdzenia planowanego sposobu zagospodarowania tego terenu. W przypadku położenia planowanej inwestycji w obrębie osuwiska teren ten powinien być wyłączony z zabudowy. Na terenach zagrożonych osuwiskami przed przystąpieniem do budowy powinno się wykonać dokumentację geologiczno- inżynierską.

W przypadku braku mapy osuwisk i terenów zagrożonych dla obszaru potencjalnie zagrożonego inwestor powinien dokonać rozpoznania geologicznego (przez osobę posiadającąą uprawnienia geologiczne 6,7 lub 8). Przed przystąpieniem do budowy obiektu na terenach zagrożonych osuwiskami należy wykonać i zatwierdzić dokumentację geologiczno- inżynierską (wymagane uprawnienia geologiczne 6 lub 7).

W przypadku zamieszkania na terenach osuwiskowych lub zagrożonych należy:
  • prowadzić obserwacje budynku
  • obserwować teren wokół budynku, zwłaszcza po obfitych opadach,
  • wykonać właściwy system odprowadzania wód opadowych,
  • nie prowadzić prac ziemnych polegających na podcinaniu skarp, zestramianiu zboczy, dociążaniu stoku (budowa nasypów, tarasów ziemnych itp.).
Obserwacje osób zamieszkujących na terenach zagrożonych powinny polegać na:
  • obserwacji zbocza, czy nie występują wypływy i wycieki wody - szczególnie ważne są obserwacje w okresie zimowym,
  • obserwacji roślinności na zboczu - czy nie występuje roslinność bagienna i wodolubna,
  • obserwacji drzew na zboczu - czy  są  pochylone drzewa, tzw. "pijany las",
  •  analiza zachowania się najbliższych zboczy - czy nie występują zapadnięcia gruntu w rejonach infrastruktury podziemnej, czy budynki nie są spękane,
  • sprawdzaniu czy nie powstały przesunięcia gruntu po wykonaniu wykopów kanalizacyjnych i wodociągowych wsąsiedztwie krawędzi zbocza,
  • obserwacji czy budynek lub budynki, albo inne obiekty budowlane np. nasypy posadowione w sąsiedztwie krawędzi zbocza nie spowodowały nawet niewielkich zsuwów lub obrywów gruntu,
  • obserwacji czy w morfologiizbocza zaznacza się erozja powierzchniowa - niewielkie rowki, zagłebienia lub inne nierówności,
  • sprawdzaniu, szczególnie przy wysokich stanach wód powierzchniowych czy zbocze nie jest podcinane przez ciek wody,
  • kontroli czy roboty ziemne wykonane w dolnej części zbocza nie powodują uruchamiania zsuwów, osunięć gruntu,
Wszelkie zauważone zmiany zachowania się stoku lub budynków należy zgłaszać władzom lokalnym, a w przypadku wystapienia wyraźnych spękań i przemieszczeń budynku należy go opuścić.

PAMIETAJ!

Do najczęstszych przyczyn powstawania osuwiska, wynikających z dzialalności człowieka zaliczono:
  • nieprzemyślaną działalność inwestorów, przejawiająca się w lokalizacji budownictwa i infrastruktury komunikacyjnej na zagrożonych lub aktywnych stokach,
  • podcięcie zagrożonego lub aktywnego stoku wykopami drogowymi lub bydowlanymi,
  • nadmierne nasiąknięcie powierzchni lub podstawy stoku w efekcie niewłaściwie wykonanej melioracji gruntu,
  • przeciążenie stoku luźnym i nieregularnie zwałowanym nasypem powstałym np. z wykopów budowlanych, przy jego silnym nasyceniu wodami opadowymi lub roztopowymi.
Opracowanie powstało przy współudziale Państwowej Służby Geologicznej PIG oraz Wydział Analiz i Prognoz Biura Monitorowania i Analiz Zagrożeń Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.